ارزیابی صفات مورفولوژیکی، اجزای عملکرد و محتوای اسانس بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer) تحت تداخل علف‌های‌هرز

چکیده        اثر دوره­های مختلف تداخل و کنترل علف­های­هرز بر صفات مورفولوژیکی، اجزای عملکرد و محتوای اسانس و موسیلاژ بالنگوی شهری (قَره­زَرَک)، تحت آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار و ۱5 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل شش دوره تداخل علف­های­هرز و شش دوره کنترل علف­های­هرز به همراه شاهد عاری از علف­هرز، شاهد آلوده به علف­­هرز در طول فصل رشد و یک شاهد علف­هرز خالص (بدون گیاه زراعی) بودند. نتایج نشان داد که وزن­ خشک­ علف­های­هرز با افزایش­ طول دوره­ آلودگی به علف­های­هرز و کاهش طول دوره ­عاری از­ علف­های­­هرز به­طور­ معنی­داری افزایش یافت. تعداد برگ در بوته، ارتفاع بوته، تعداد فندقه، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه با افزایش دوره تداخل علف­های­هرز کاهش یافت. در بین اجزای عملکرد، تعداد دانه در بوته با کاهش 8/46 درصدی نسبت به شاهد عاری از علف­های­هرز حساس­ترین جزء بود. اثر تیمارهای مورد بررسی بر درصد و عملکرد اسانس و موسیلاژ دانه معنی­دار نبود. تیمار شاهد آلوده به علف­های­هرز با عملکرد دانه 1200 کیلوگرم در هکتار کمترین و تیمار شاهد عاری از علف­های­هرز با عملکرد دانه 2289 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشتند. ارزیابی عملکرد گیاه بالنگوی شهری در شرایط عدم کنترل علف­های­هرز با تولید 1200 کیلوگرم دانه در هکتار نشانگر پتانسیل رقابتی بالای گیاه دارویی بالنگوی شهری در مقابله با علف­های­هرز طبیعی مزرعه است. وجود این قابلیت، موفقیت این گیاه را در رقابت با علف­های­هرز با سطح قابل قبولی از عملکرد دانه برجسته می­کند.